Os gandeiros alíanse para sobrevivir

 12/02/2012 - Pilar G. Cheda / El Progreso (Lugo)

a unión fai a forza e os gandeiros da Fonsagrada propuxéronse demostralo con feitos e números. Hai uns anos, un grupo de criadores decidiu asociarse para comprar subministracións en conxunto e conseguir mellores prezos. O que empezou como unha unión sen fins moi concretos converteuse nunha estrutura de autoxestión que permite aos gandeiros optimizar recursos, rebaixar considerablemente os gastos e mellorar os ingresos ao operar sen intermediarios.

A Asociación de Gandeiros dá Fonsagrada (Asgafon) opera nestes momentos como entidade sen ánimo de lucro que ofrece asesoramento e xestión de axudas, coordina compras de todo tipo de subministracións e canaliza a venda sen intermediarios da carne das explotacións. Tamén se ocupa da identificación de animais e xestiona a contratación de servizos externos, como podoloxía ou reprodución, para conseguir a mellor relación entre calidade e prezo. Nestes momentos, traballan para Asgafon unha administrativa, unha enxeñeira agrónoma e dous veterinarios.

Marcos López, membro de Asgafon, con algunhas das súas vacas. J. VÁZQUEZ

A asociación é de participación libre e cada membro pode demandar os servizos que desexe, sen obrigación de utilizalos todos. Uns 70 gandeiros tramitan a través da agrupación as axudas do Contrato de Explotación Sustentable (CES) e da Política Agraria Común (PAC).

Algúns máis se integran no grupo de compras. En principio empezaron comprando abono e plásticos para silos. Na actualidade abastécense de todo o que necesitan. Desde sementes a gasóleo, pasando por fertilizantes, cal ou penso.

PENSO DE DISEÑO

Deseñaron a súa propia fórmula de penso que se converteu nunha clave para garantir a calidade recoñecida dos tenreiros da Fonsagrada.

O presidente de Asgafon, José Pérez López, explica que a maior parte dos becerros que saen das explotacións dos socios están identificados como Tenreira Galega Suprema. Esta catalogación obriga a que se alimenten de leite materno ata os seis meses e a sacrificalos antes dos dez. No período de catro meses que vai desde o destete ao sacrificio é necesario que reciban unha esmerada alimentación para conseguir os mellores resultados en cada res. «Con esta fórmula de penso quedan mellor rematados, os catro meses que temos para dárllelo son escasos e con esta alimentación logramos máis rendibilidade», afirma José Pérez. «O xato vai comer a mesma cantidade de penso, pero da calidade da carne dependerá que cho paguen a un prezo ou a outro e non é igual vender a catro euros o quilo que a cinco», explica.

Rosa Maseda é a enxeñeira agrónoma encargada de garantir a subministración. Negocia coas fábricas de penso periodicamente para lograr os prezos máis alcanzables, sempre en base á mesma fórmula. «É difícil comprar ben, barato e que toda a xente quede contenta», di.

Traballadores de Asgafon, con membros da directiva. J. VÁZQUEZ

Este proceso repíteo con todas as subministracións. O secretario da asociación, Manuel Núñez Monxardín, sostén que a clave está «en aforrar por moitos lados para sacar máis rendibilidade do que se produce».

Outro membro da agrupación, Manuel López Louxedo, aclara a formulación cun exemplo claro: «Se nos rebaixan oito pesetas por cada quilo de penso e un xato come mil quilos, estaremos aforrando 8.000 pesetas. Aí está a diferenza entre gañar ou non á hora de vendelo».

E é que na situación que atravesa o sector, o obxectivo dos gandeiros é non perder o que invisten. «Estamos falando de cubrir custos, non de facernos ricos cos beneficios», asegura José Pérez. Manuel Núñez vai máis lonxe: «Como nos quiten as subvencións vai haber vacas polas cunetas».

Nesta situación, cos prezos dos pensos e o gasóleo en subida constante e a caída libre dos da carne e o leite, todo enxeño é pouco para saír adiante. «O obxectivo é buscar unión no sector, facer as cousas xuntos e por nós mesmos», explica López Louxedo.

Os asociados son todos gandeiros, os seus intereses son comúns e saben que coa unión gañan peso no sector. «A todos é máis difícil enganarnos e tanto os vendedores coma os compradores teñen que escoitarnos porque as nosas explotacións reúnen unha parte moi significativa dá produción cárnica dá Fonsagrada», di José Pérez.

Asgafon realiza controis aleatorios de todas as mercancías que compra, como gasóleo, penso ou fertilizantes. Analízanse mostras para garantir a cantidade e a calidade. «Así temos unha garantía de que o que che venden é o que pagas», explica Manuel Núñez. Estes controis son frecuentes e inesperados e incluso se realizan a petición dos gandeiros se hai algunha dúbida sobre un determinado produto.

• Atención á carta e personalizada. A oficina que Asgafon ten na Fonsagrada conta con catro profesionais que atenden a diario as demandas dos gandeiros. «Cada vez prestamos máis servizos, imos incorporando todo o que sae novo e está ó noso alcance», explica Toni Bestad.
• Os beneficios atraen. Cada vez son máis os gandeiros que se suman ás compras en conxunto atraídos pola rebaixa de prezos e o número de becerros vendidos a través da asociación tamén sobe. Nestes momentos rolda os 15 semanais.
• 150 toneladas. é o penso que Asgafon compra cada mes á empresa que elabora a súa fórmula particular.

OPCIÓNS
Realizan a identificación de reses e pensan sumar servizos veterinarios
Consideran que a sanidade animal é moi custosa e barallan a posibilidade de contratar profesionais

Asgafon conta cos servizos de dous veterinarios que se encargan da identificación de reses e as vendas de becerros. Ademais, están a realizar un estudo sobre a situación do sector cárnico no municipio, tanto a nivel de vendas como de rendemento das explotacións. A directiva do grupo baralla a posibilidade de ampliar os servizos veterinarios.

Calculan que nas explotacións dos asociados podería haber traballo para dous veterinarios de campo. Estudan a posibilidade de ofrecer estes servizos porque «os prezos que estamos a pagar son abusivos», explica Manuel Núñez Monxardín.

O servizo de identificación xa se presta. Coa supresión por parte da Xunta dos veterinarios que realizaban esta tarefa, os gandeiros víronse na obrigación de tramitar as altas e identificación de reses pola súa conta. Moitos ven incapaces de realizar esta tarefa porque lles resulta difícil cubrir os formularios, non dispoñen de conexión a internet ou simplemente non poden. Aseguran que contratar este servizo de modo particular é custoso, de aí que Asgafon pense en facilitalo aos seus asociados.

Son máis de cen os granxeiros que solicitaron esta prestación, que realiza Toni Bestad, un mozo mallorquino totalmente integrado na Fonsagrada.